پیشگفتار
پژوهشی که تقدیم جامعه دانش پژوهان می گردد حاصل کندوکاوی است در تأثیر میزان تحصیلات بر ملاکهای ازدواج در بین دانشجویان در دو مقطع کارشناسی ترم اول و کارشناسی ارشد.
در این پژوهش سعی شده است تا یکی از مشکلات اساسی نسل جوان از دیدگاه متعلقین به این نسل مورد کنکاش واقع شده و میزان توافق یا مخالفتهای بین دیدگاههای آنان مورد بررسی قرار گیرد.
محقق معتقد است که ما هنوز مسایل و مشکلات بیش از نیمی از جمعیت کشورمان، را بدرستی و دانشمندانه تجزیه و تحلیل و ریشه یابی نکرده ایم و در موارد نادری که بر وسوسه پاک کردن صورت مسئله مان فائق می آئیم در مقام تدبیر و ارائه طریق، چندان اندیشیده عمل نمی کنیم، چرا که با دنیای مخاطبان خود چندان انس و الفتی نداریم و این در حالی است که بدون گذر از مرحله شناخت، شوق هدایت و تربیت آنها را در دل خود می کاریم.
امید و انتظار می رود که این تلاش اندک و ناچیز علاوه بر ارضای حس کنجکاوی محقق، موجب تحریک و ترغیب سایر پژوهشگران به انجام مطالعات اجتماعی دقیق تر، درخصوص مسایل و مشکلات نسل جوان گردد.
مطالب این نوشتار در پنج فصل تنظیم شده است که عبارتند از :
- در فصل اول، به بیان مسئله ، اهمیت و هدف پژوهش پرداخته شد و اینکه به چه دلایلی تحصیل بعنوان عاملی که مؤثر بر ملاکهای ازدواج است مورد بررسی قرار گرفته است.
- فصل دوم، در سه قسمت مطرح شده که عبارتند از : مبحث ازدواج که شامل تعریف ازدواج، انواع ازدواج و تحول ازدواج در ایران است، قسمت دوم به پیشینه تحقیق در داخل و خارج از کشور و نتایجی که از این تحقیقات بدست آمده پرداخته است و در قسمت سوم این فصل به چارچوب نظری پرداخته شده که به بحث درباره تئوریهای همسان همسری، مجاورت مکانی و تئوری مبادله می پردازد.
- فصل سوم، مبحث روش تحقیق است که اشاره دارد به روش تحقیق و روش جمع آوری اطلاعات، نحوه تجزیه و تحلیل داده ها با ابزار (SPSS) و جامعه آماری و مکان و زمان اجرا تحقیق.
- فصل چهارم، به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده و فرضیه های تحقیق را با توجه به آزمون (t) بین دو مقطع تحصیلی کارشناسی ترم اول و کارشناسی ارشد مورد مقایسه و تحلیل قرار داده است.
- فصل پنجم، نتیجه گیری، محدودیت ها و پیشنهادات مربوط به پژوهش را بیان می کند.
- در پایان، منابع و پیوستها.
نتایج نهایی تحقیق نشان داد که ، از بین هفت فرضیه مطرح شده، صرفاً فرضیه های همگنی سنی و همگنی تحصیلی با میزان تحصیلات در امر ازدواج رابطه معنی داری دارند. بدین معنی که جوانان تحصیل کرده (در جامعه آماری دانشجویان) گرایش بیشتری به ازدواج با کسانی را دارند که از نظر تحصیلات و سن مشابه آنان باشند. ولی ملاکهای زیبایی ظاهری، اصالت خانواده و رفاه مادی هر چند از نظر دانشجویان مورد بررسی اهمیت زیادی در امر ازدواج دارند، امّا متأثر از متغیر تحصیل نمی باشند، و ملاکهای قومیت و اعتقاد دینی نیز صرف نظر از میزان تحصیلات، در حد متوسط مورد توجه دانشجویان جامعه آماری بوده است.
فهرست مطالب صفحه
- چکیده ۲
- پیشگفتار ۳
فصل اول : ” طرح تحقیق”
- مقدمه ۶
۱-۱- بیان مسئله ۱۱
۲-۱- سئوال تحقیق ۱۵
۳-۱- اهداف تحقیق ۱۶
۴-۱- ضرورت و اهمیت تحقیق ۱۸
فصل دوم: ” ادبیات تحقیق”
الف- ازدواج
۱-۱-۲- تعریف ازدواج ۲۲
۲-۱-۲- ازدواج بعنوان یک پدیده اجتماعی و تحول آن ۲۵
۳-۱-۲- انواع ازدواج و معیارهای آن ۳۱
۴-۱-۲- تاریخ تحولات خانواده و ازدواج در ایران ۳۷
ب- پیشینه تحقیق
۱-۲-۲- تحقیقات داخلی ۴۷
۲-۲-۲- تحقیقات خارجی ۵۱
ج- چارچوب نظری
۱-۳-۲- نظریه همسان همسری ۵۹
۲-۳-۲- نظریه نیازهای شخصیتی مکمل ۶۹
۳-۳-۲- نظریه مجاورت مکانی (همجواری) ۷۴
۴-۳-۲- نظریه تأثیر تصور از والدین در انتخاب همسر ۷۶
۵-۳-۲- تئوری تصور از همسر مطلوب ۷۹
- بسوی یک نظریه ترکیبی ۷۹
۶-۳-۲- نظریه مبادله ۸۲
- بیان فرضیه ها ۸۵
- مدل تحلیلی ۸۶
فصل سوم: ” چارچوب روش تحقیق”
۱-۳- روش تحقیق ۸۸
۲-۳- تکنیک جمع آوری اطلاعات ۸۹
۳-۳- اعتبار و روائی ۸۹
۴-۳- نمونه تحقیق ۹۰
۵-۳- روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه ۹۰
۶-۳- روشهای آماری تجزیه و تحلیل اطلاعات ۹۲
۷-۳- زمان و مکان تحقیق ۹۳
۸-۳- کاربرد علمی و عملی پژوهش ۹۳
۹-۳- متغیرهای تحقیق ۹۴
۱۰-۳- تعاریف عملیاتی متغیرهای تحقیق ۹۴
فصل چهارم :
توصیف داده ها ۹۸
فصل پنجم:
- نتیجه گیری ۱۴۹
- محدودیت ها ۱۵۱
- پیشنهادات ۱۵۲
- منابع و مأخذ ۱۵۳
- پیوستها
فهرست جداول صفحه
جدول ۱-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱ (زیبایی ظاهری) ۹۹
جدول ۲-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲ (آراستگی ظاهری) ۱۰۰
جدول ۳-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۳ (خوش اندام بودن) ۱۰۱
جدول ۴-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۴ (سن همسر) ۱۰۲
جدول ۵-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۵ (خواندن قرآن و کتابهای دینی) ۱۰۳
جدول ۶-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۶ (رعایت حجاب) ۱۰۴
جدول ۷-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۷ (روزه گرفتن) ۱۰۵
جدول ۸-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۸ (فامیل بودن همسر) ۱۰۶
جدول ۹-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۹ (همشهری بودن همسر) ۱۰۷
جدول ۱۰-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۰ (زبان و قومیت یکسان) ۱۰۸
جدول ۱۱-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۱ (شغل پدر همسر) ۱۰۹
جدول ۱۲-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۲ (شغل مادر همسر) ۱۱۰
جدول ۱۳-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۳ (درآمد پدر همسر) ۱۱۱
جدول ۱۴-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۴ (درآمد مادر همسر) ۱۱۲
جدول ۱۵-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۵ (تحصیلات پدر همسر) ۱۱۳
جدول ۱۶-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۶ (تحصیلات مادر همسر) ۱۱۴
جدول ۱۷-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۷ (درآمد همسر) ۱۱۵
جدول ۱۸-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۸ (تحصیلات تحصیلات همسر) ۱۱۶
جدول ۱۹-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۱۹ (شغل همسر) ۱۱۷
جدول ۲۰-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۰ (مهریه) ۱۱۸
جدول ۲۱-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۱ (جهیزیه) ۱۱۹
جدول ۲۲-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۲ (اهمیت توجه به نظر والدین) ۱۲۰
جدول ۲۳-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۳ (همسان تحصیلی) ۱۲۱
جدول ۲۴-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۴ (میزان تحصیلات همسر) ۱۲۲
جدول ۲۵-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۵ (اعتقاد دینی خود فرد) ۱۲۳
جدول ۲۶-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۶ (تناسب سنی) ۱۲۴
جدول ۲۷-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۷ (سن مورد نظر برای همسر) ۱۲۵
جدول ۲۸-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۸ (مقبولیت اجتماعی خانواده همسر) ۱۲۶
جدول ۲۹-۴- فراوانی و درصد پاسخ های آزمودنیها به سئوال شماره ۲۹ (اصالت خانواده همسر) ۱۲۷
جدول ۳۰-۴- فراوانی و درصد آزمودنیها به تفکیک جنس ۱۲۸
جدول ۳۱-۴- فراوانی و درصد آزمودنیها به تفکیک تحصیلات ۱۲۹
جدول ۳۲-۴- فراوانی و درصد آزمودنیها به تفکیک سن ۱۳۰
جدول ۳۳-۴- فراوانی و درصد آزمودنیها به تفکیک جنس و سطح تحصیلات ۱۳۱
جدول ۳۴-۴- خلاصه شاخص های آماری نمره های آزمایشی در ملاکهای ازدواج ۱۳۲
جدول ۳۵-۴- خلاصه نتایج تحلیل و اریانس یک طرفه (به تفکیک چهار گروه سنی) ۱۴۱
جدول ۳۶-۴- خلاصه نتایج آزمون t گروههای مستقل (به تفکیک جنس) ۱۴۳
جدول ۳۷-۴- خلاصه نتایج آزمون t گروههای مستقل (به تفکیک سطح تحصیلات) ۱۴۵
فهرست نمودارها صفحه
شکل ۱ : نمودار ستونی فراوانی آزمودنی ها به تفکیک جنس ۱۲۸
شکل ۲ : نمودار ستونی فراوانی آزمودنی ها به تفکیک تحصیلات ۱۲۹
شکل ۳ : نمودار ستونی فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سن ۱۳۰
شکل ۴ : نمودار ستونی فراوانی آزمودنی ها به تفکیک جنس و سطح تحصیلات ۱۳۱
شکل ۵ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک زیبایی ظاهری ۱۳۴
شکل ۶ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک اعتقاد مذهبی ۱۳۵
شکل ۷ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک قومیت ۱۳۶
شکل ۸ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک رفاه مادی ۱۳۷
شکل ۹ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک سطح تحصیلات همسر ۱۳۸
شکل ۱۰ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک سن همسر ۱۳۹
شکل ۱۱ : هیستوگرام نمره های آزمودنی ها در ملاک اصالت ۱۴۰
منابع فارسی
الف: کتابها
۱- ادیبی، حسین و عبدلمعبود انصاری، (۱۳۶۹) ، نظریه های جامعه شناسی، تهران، انتشارات جامعه.
۲- اعزازی، شهلا، (۱۳۷۶) ، جامعه شناسی خانواده با تأکید بر نقش ، ساختار و کارکرد خانواده در دوران معاصر، تهران، روشنگران و مطالعات زنان.
۳- انصاری، عبدالمعبود، (۱۳۶۹) ، ایرانیان مهاجر در ایالات متحده، پژوهشی در حاشیه نشینی دوگانه ، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران، انتشارات اگه.
۴- اوپنهایم، ا.ان (۱۳۶۹)، طرح پرسشنامه و سنجش نگرشها، ترجمه مرضیه کریمنیا، مشهد، انتشارات آستان قدس.
۵- باوم، هایدی روزن، (۱۳۶۷)، خانواده به منزله ساختاری در مقابل جامعه (نقد مبانی نظری جامعه شناسی خانواده در آلمان)، ترجمه محمد صادق مهدوی، تهران، مرکز انتشارات دانشگاهی.
۶- بروس کوئن، (۱۳۷۰) ، در آمدی بر جامعه شناسی، ترجمه مشفق همدانی، انتشارات امیر کبیر.
۷- بهنام ، جمشید، (۱۳۵۳)، ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران، تهران، خوارزمی.
۸- بهنام، جمشید شاپور راسخ، (۱۳۴۸)، مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران، تهران، خوارزمی.
۹- بیرو، آلن (۱۳۶۶) فرهنگ سه زبانة علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران انتشارات کیهان.
۱۰-حجازی، بنفشه(۱۳۷۰) ، زن در ظن تاریخ، جایگاه زن در ایران باستان، تهران، شهر آشوب.
۱۱-دلاور، علی (۱۳۷۶) روشهای تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی، انتشارات دانشگاه پیام نور.
۱۲-دفتر پژوهشهای فرهنگی وابسته به مرکز سینمایی فرهنگی (۱۳۶۹) ، حیات اجتماعی زن در تاریخ ایران ، تهران ، امیر کبیر.
نظرات شما عزیزان: