۱- مقدمه:
قدرت، نفوذ و اقتدار واژه‌هائی هستند که در دنیای سیاست زیاد شنیده می‌شود لکن‌استفاده از آن منحصر به این قلمرو نیست. در تمام سطوح زندگی اجتماعی ما با عامل‌قدرت سر و کار داریم: قدرت متکی به قانون، قدرت متکی به زور. قدرت پاسبان سرگذربرای آنکه خطای رانندگی شما را جریمه کند یا ان را با دیده اغماض بنگرد. قدرت بقال محل‌که از فروش شیر به شما خودداری کند. قدرت یک بوروکرات خرده پا که شما را ساعتهادر صف طویل معظل کرده و یا روزها ازین اداره به آن اداره پاس بدهد. قدرت امیر و وزرووکیل، قاضی، قدرت جانی دزد و آدم کشی که با سلاح سرد یا گرم جان، مال و ناموس‌شما را تهدید کند. قدرت صاحبخانه برای آنکه با توسل به شگردهای مختلف اثاثیه وزندگی شما را به خیابان بریزد. قدرت طلبکار و رباخوار برای آنکه شما را روانه زندان کند.قدرت خانم خانه برای آنکه اراده خود را به شوهر تحمیل کند. قدرت تنبیه کردن، قدرت‌بخشیدن، قدرت دوست داشتن، قدرت اعتراف به گناه…
سرمایه‌داری که با یک تلفن میلیونها دلار و ریال را جابجا می‌کند. نیز نوعی قدرت واختیار اقتصادی و مالی دارد. مناسبات فرمانده با زیردست، کارفرما با کارگر، ارباب بارعیت، حکومت با مردم نیز نوعی رابطه قدرت است: قدرت سازمانی، قدرت اقناعی…
در سطح بین‌المللی نیز قدرت و نفوذ و اقتدار بطرق دیگر مطرح است. مثلاً مقامی که‌اختیار اعلان جنگ یا صلح را دارد دارای قدرت است؛ و یا دولتی کهدارای تکنولوژی یاسلاح منحصر بفردی است نیز دارای نوعی قدرت می‌باشد: قدرت تهاجمی، تدافعی، قدرت‌بازدارندگی…
قدرت اقتصادی، قدرتنظامی، قدرت سیاسی و… بالاخره قدرت ملی که عناصر وعوامل متعدد را در شمول خود میگیرد، همه اصلاحاتی هستند که در نوشته‌های سیاسی،علمی و محاورات روزمره و وسائل ارتباط جمعی مکرراً بگوش می‌خورد.
فهرست مطالب
فصل اول
۱- مقدمه
۲- پدیده قدرت
۳- انگیزه کسب قدرت
۴- تفکیک مفاهیم «قدرت» و «نیرو»
فصل دوم
۱- قدرت در علوم سیاسی
۲- قدرت در فلسفه سیاسی
۳- سیاست علم قدرت یا علم دولت؟
۴- بافت قدرت سیاسی در جامعه
فصل سوم
۱- قدرت نظامی و سیاست دفاعی
۲- دکترین نظامی و استراتژی
۳- قدرت و سیاست کسب برتری
الف – قدرت دریائی (نقد نظریه ماهان)
ب – قدرت زمینی نقد نظریه «مکیندر»
ج – قدرت هوائی نقد نظریه «دوهه»
فصل چهارم
آثار موازنة قدرت در سیاست بین‌الملل
عناصر تشکیل دهندة قدرت
۱- ایدئولوژی
۲- عوامل اجتماعی – انسانی
۳- عوامل سیاسی
۴) عوامل جغرافیایی
۵- عوامل نظامی
۶- عوامل اقتصادی
جمعبندی ویژگیهای قدرت
فصل پنجم
مبحث اول – سیر تاریخی مسأله توسل به زور
توسل به زور قبل از میثاق ملل متحد
توسل به زور براساس میثاق ملل متحد
پیمانهای مربوط به رفع نقائص میثاق ملل متحد
الف ـ معاهدة لوکارنو (اول دسامبر ۱۹۲۵)
ب – پیمان بریان – کلوگ (۲۷ اوت ۱۹۲۷)
توسل به زور براساس منشور ملل متحد
آیا تحریم توسل به زور براساس منشور ملل متحد، تحریم عام است یا خاص؟
الف – نظریه تحریم خاص
ب – نظریه تحریم عام
مبحث دوم – بررسی موارد ممنوع و مجاز توسل
به زور در حقوق بین‌الملل جدید
تهاجم نظامی به سرزمین دولتدیگر برای تصرف و تسلط بر آن
دفاع از خود در برابر تهاجم نظامی دولت دیگر (دفاع مشروع انفرادی)
دفاع پیشگیرانه در برابر تهاجم نظامی قریب الوقوع دولت دیگر
الف – نظریه مشروعیت دفاع پیشگیرانه
ب – نظریة عدم مشروعیت دفاع پیشگیرانه
دفاع از دولت دیگر در برابر تهاجم نظامی دولت ثالث به آن (دفاع‌مشروع جمعی)
مداخله نظامی برای حفظ جان و مال اتباع، در کشور دیگر
مداخله نظامی تلافی جویانه
مداخلة نظامی بشر دوستانه
الف – نظریه طرفداران مداخله انساندوستانه
ب – نظریه مخالفین مداخله بشر دوستانه
مداخله نظامی برای کمک به دولت دیگر در سرکوبی شورشیان(دخالت با رضایت دولت تقاضاکننده)
مداخله نظامی برای کمک به شورشیا در کشور دیگر
مداخله نظامی برای کمک به نهضت‌های استقلال طلب
۱- شاخصهای برآورد قدرت
۲- نسبیت قدرت
۳- محاسبه سرانگشتی قدرت
۴- سراب قدرت
۵- افسانه توازن قدرت
۶- قدرت و بازدارندگی
۷- قدرت و اخلاق
منابع
منابع
۱- مهدی مطهرنیا، تبیین نوین بر مفهوم قدرت در سیاست و روابط بین‌الملل،وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۷۸٫
۲- دکتر علی اصغر کاظمی، نقش قدرت در جامعه و روابط بین‌الملل، نشر قومس،۱۳۶۹٫
۳- دکتر سید عبدالعالی قوام، اصول سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل، انتشارات‌سمت، ۱۳۸۴٫
۴- حمید حیدری، توسل به زور در روابط بین‌الملل از دیدگاه حقوق بین‌الملل‌عمومی، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۶٫
۵- سید حسین سیف زاده، اصول روابط بین‌الملل (الف و ب)، نشر میزان، ۱۳۸۵٫
۶- ریمون آرون، مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمه باقر پرهام،تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ۱۳۶۴٫
۷- دکتر سید علی اصغر کاظمی، مدیریت بحران‌های بین‌المللی، تهران، دفترمطالعات سیاسی و بین‌المللی، ۱۳۶۸٫
۸- اسمیت آنتونی، ژئوپلتیک، اطلاعات، ترجمه فرهنگ رجایی تهران، علمی -فرهنگی ۱۳۷۳٫
نظرات شما عزیزان:
