پایان نامه بررسی نظریه صدق منطق دانان مسلمان
123آنلاین
آنلاین دانلود

چکیده

درباره تئوری صدق در میان فیلسوفان و منطق دانان جهان شش نظریه وجود دارد رایج ترین و قدیمی ترین آنها نظریه مطابقت است که سابقة آن به یونان و ارسطو می‌رسد هر چند در آثار ارسطو به طور مستقل به این بحث پرداخته نشده است. فلاسفه اسلامی به طور قطع و بدون تردید به این نظریه معتقدند و همچنین بسیاری از فیلسوفان مغرب زمین در تعریف صدق قضایا به نظریه مطابقت قائلند.

اساس نظریه مطابقت این است صدق قضیه عبارت از مطابقت آن با واقع و نفس الامر و این مسأله مبتنی بر دو اصل است اول اینکه واقعیتی هست و دوم اینکه ذهن ما قادر به کشف واقعیت می‌باشد.

فیلسوفان غربی در مورد صدق به تئورهای دیگر معتقدند که این تئوری‌ها عبارتند : ۱- تئوری هماهنگی : این نظریه به فلاسفه عقل گرا نسبت داده شده و آنها معتقدند که صدق یک گزاره تنها به معنای سازگاری آن با نظامی از قضایای دیگر عقلی است. و برخی از پوزیتویست‌ها از این تئوری دفاع کرده‌اند و برخی از اینها معتقد بودند که قضایای حسی و تجربی صدقشان از راه مطابقت معلوم می‌شود و قضایای که تجربی و حسی نیستند صدقشان بوسیله سازگاری آنها با گزاره‌های آزموده شده بدست می‌آید و بعضی از پوزیتویست‌ها معتقدند تنها راه آزمون صدق قضایا ارتباط درونی میان خود باورها است.

۲- تئوری عمل گرایانه : پیرس و جیمز و دیوئی از طرفداران این تئوری هستند و آنها در معناداری معتقدند که معنای یک لفظ عبارت از پیامد عملی یا تجربی آن.

۳- تئوری زیادتی صدق : طرفداران این نظریه معتقدند که محمول صادق و کاذب زاید است و می‌توان آنها را حذف کرد و هیچ تأثیری در جمله ندارند.

۴- نظریه غیر توصیفی صدق : معتقدان به این تئوری می‌گویند که صدق و کذب کلمات توصیفی نیستند بلکه کلمات انجازی و تأییدی و انشایی هستند.

۵- نظریه سمانتیکی صدق تارسکی : تارسکی ضمن قبول نظریه صدق ارسطویی با ارائه نظریه زبان و فرا زبان به بازسازی این تئوری پرداخته تا از شبهات و پارادوکس‌های که در زبان پیش می‌آیند جلوگیری کند و از نظر وی صدق و کذب عناصر فرا زبانی هستند در حالیکه راست و دروغ عناصر زبانی هستند.


فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

فصل اول : مقدمه و پیشینه تاریخی

بخش اول : مقدمه و کلیات و معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی

۱-۱-        مقدمه ……………………………………………………………………………………………… ۳

۱-۲-        تعریف مسأله ……………………………………………………………………………………. ۳

۱-۳-        سوالهای اصلی تحقیق …………………………………………………………………………. ۴

۱-۴-        فرضیه‌های تحقیق ………………………………………………………………………………. ۴

۱-۵-        هدف‌های تحقیق ……………………………………………………………………………….. ۴

۱-۶-        روش تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۴

۱-۷-        سابقه تحقیق …………………………………………………………………………………….. ۵

۱-۸-        معانی حق و صدق نزد حکمای اسلامی ………………………………………………….. ۵

۱-۹-        تمایز حق و صدق ……………………………………………………………………………… ۶

۱-۹-۱- رای مشهور حکمای اسلامی ……………………………………………………… ۶

۱-۹-۲- نظریه برخی از فیلسوفان غربی ………………………………………………….. ۷

۱-۹-۳- نظریه شهید مطهری ………………………………………………………………… ۸

بخش دوم : پیشینة تاریخی نظریه مطابقت صدق

۲-۱- سابقه نظریه مطابقت در یونان ………………………………………………………………… ۱۰

۲-۱-۱- مطابقت از نظر افلاطون ……………………………………………………………………. ۱۰

۲-۱-۲- نظریه مطابقت از دیدگاه ارسطو ………………………………………………………….. ۱۲

۲-۱-۳- نظریه مطابقت از نظر فارابی ………………………………………………………………. ۱۴

۲-۱-۴- نظریه مطابقت از دیدگاه ابن سینا ………………………………………………………… ۱۵

۲-۱-۵- نظریه مطابقت از دیدگاه سهروردی ……………………………………………………… ۱۶

بخش سوم : آیا نظریه مطابقت تعریف صدق است یا ملاک آن

۳-۱- تمایز تعریف صدق و ملاک صدق …………………………………………………………. ۱۹

۳-۲- دیدگاه برخی از فلاسفه اسلامی ……………………………………………………………… ۲۰

۳-۳- دیدگاه برخی از فلاسفه غربی ……………………………………………………………….. ۲۱

۳-۴- نقد و بررسی …………………………………………………………………………………….. ۲۱

فصل دوم : تئوری صدق از نظر منطق دانان غربی

بخش اول : نظریه مطابقت

۱-۱-        توضیح نظریه مطابقت ……………………………………………………………………….. ۲۵

۱-۱-۱-            نظریه مطابقت در نظر منطق دانان جدید غرب …………………………………… ۲۵

۱-۱-۲-            مطابقت و اتمیسم منطقی ……………………………………………………………… ۲۵

۱-۱-۳-            اشکالات نظریه مطابقت ……………………………………………………………….. ۲۹

بخش دوم : تئوری هماهنگی

۲-۱- تئوری هماهنگی یا سازگاری …………………………………………………………………. ۳۵

۲-۲- اصل ارتباط درونی ……………………………………………………………………………… ۳۶

۲-۳- درجات صدق …………………………………………………………………………………… ۳۷

۲-۴- ایرادات نظریه هماهنگی ……………………………………………………………………….. ۳۸

بخش سوم : تئوری عمل گرایانه

۳-۱- تئوری عمل گرایانه ……………………………………………………………………………… ۳۷

۳-۲- نظریه شیلر ……………………………………………………………………………………….. ۴۴

۳-۳- نقد و بررسی این نظریه ……………………………………………………………………….. ۴۵

بخش چهارم : تئوری زیادتی صدق

۴-۱- تئوری زیادتی صدق ……………………………………………………………………………. ۴۹

۴-۲- اشکالات نظریه زیادتی صدق ………………………………………………………………… ۵۰

بخش پنجم : نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………….. ۵۳

۵-۱- نظریه غیر توصیفی صدق ……………………………………………………………………… ۵۳

۵-۲- اشکالات نظریه غیر توصیفی صدق …………………………………………………………. ۵۶

بخش ششم : نظریه سمانتیکی صدق تارسکی

۶-۱- تبیین نظریه سمانتیکی تارسکی ………………………………………………………………. ۵۶

۶-۱-۱- مفهوم صدق به عنوان موضوع نظریه معنا شناختی تارسکی ………………………… ۵۸

۶-۱-۲- تعریف صدق در نظریه معناشناسی تارسکی …………………………………………… ۶۳

فصل سوم : نظریه مطابقت صدق از نظر فیلسوفان و منطق دانان مسلمان

بخش اول : آیا مطابقت مربوط به علوم حضوری است یا حصولی

۱-۱-        تعریف علم حضوری وحصولی …………………………………………………………… ۷۹

۱-۲-        رابطه مطابقت با علم حضوری و حصولی ………………………………………………. ۸۱

۱-۳-        راهیابی خطا در علم حضوری …………………………………………………………….. ۸۳

بخش دوم : نظریه مطابقت به عنوان روش صدق در تصورات یا تصدیقات ………………. ۸۵

بخش سوم : رابطه خبر با صدق و کذب

۳-۱- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را تعریف قضیه می‌داند ……………………………… ۹۱

۳-۲- تحلیلی که صدق و کذب پذیری را ملاک تمایز قضیه می‌داند ……………………….. ۹۲

۳-۳- اشکال پارادکس دروغگو بر هر دو تحلیل ………………………………………………… ۹۴

بخش چهارم : مناط صدق و کذب قضایا

۴-۱- بررسی اجمالی اختلاف حکما در تقسیم قضایا ………………………………………….. ۹۷

۴-۲- صدق و کذب در انواع قضایا ………………………………………………………………. ۱۰۱

۴-۲-۱- قضایای خارجیه ……………………………………………………………………………. ۱۰۱

۴-۲-۲- قضایای ذهنیه ………………………………………………………………………………. ۱۰۱

۴-۲-۳- قضایای حقیقیه …………………………………………………………………………….. ۱۰۶

بخش پنجم : معانی نفس الامر ……………………………………………………………………… ۱۰۵

۵-۱- نفس الامر به معنای عالم امر و عقول مجرده ……………………………………………. ۱۰۶

۵-۲- نفس الامر به معنی فی نفسه ………………………………………………………………… ۱۰۸

۵-۳- نفس الامر به معنای عالم ثبوت اشیاء ……………………………………………………… ۱۰۹

۵-۴- نقد و بررسی معانی ذکر شده از نفس الامر ……………………………………………… ۱۱۰

بخش ششم : مطابقت در مباحث وجود ذهنی

۶-۱- مطابقت در مباحث وجود ذهنی …………………………………………………………… ۱۱۳

۶-۱-۱- اهمیت بحث وجود ذهنی ……………………………………………………………….. ۱۱۳

۶-۱-۲- تاریخچه وجود ذهنی …………………………………………………………………….. ۱۱۳

۶-۱-۳- تبیین نظریه وجود ذهنی …………………………………………………………………. ۱۱۴

۶-۱-۴- آیا انحفاظ ماهیت از لوازم نظریه مطابقت است یا از مبنای آن ………………….. ۱۱۸

بخش هفتم : نظریه مطابقت از دیدگاه برخی از فیلسوفان مسلمان

۷-۱- نظریه ملاصدرا درباره مطابقت ……………………………………………………………… ۱۲۳

۷-۲- حکیم سبزواری ………………………………………………………………………………… ۱۲۵

۷-۳- علامه طباطبایی ………………………………………………………………………………… ۱۲۶

۷-۴- شهید مطهری …………………………………………………………………………………… ۱۳۸

۷-۵- استاد مصباح یزدی ……………………………………………………………………………. ۱۴۴

۷-۶- جمع بندی و نتیجه گیری ……………………………………………………………………. ۱۴۸

منابع و ماخذ

۱-    آشتیانی، سید جلال الدین، شرح حال و آرای فلسفی ملاصدرا – مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، حوزه علمیه قم، تهران، بهار ۱۳۷۸

۲-       آیر، زبان حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی

۳-       ابراهیمی دینانی، غلامحسین، شعاع اندیشه و شهود، انتشارات حکمت چاپ پنجم ۱۳۷۹

۴-       ابراهیمی دینانی، قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران ۱۳۷۲

۵-    ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الاشارات و التنبیهات مع شرح للمحقق نصیرالدین طوسی و شرح الشرح قطب رازی، نشرالبلاغه، قم

۶-    ابن سینا، حسین ابن عبدا…، الالهیات من کتاب الشفاء، منشورات مکتبه آیه اله المرعشی النجفی، قم المقدسه، ایران ۱۴۰۴ ق

۷-    ابن سینا، حسین ابن عبدا…، المبدأ و المعاد، باهتمام عبدالله نورانی، موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک گیل با همکاری دانشگاه تهران، ۱۳۶۳

 

دانلود فایل



نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:









تاريخ : پنج شنبه 23 مرداد 1393برچسب:نظریه صدق,نظریه صدق منطق,نظریه صدق منطق دانان,
ارسال توسط ودود
آخرین مطالب